Στην Πνευματικη Αναζητηση η σχεση αναμεσα στο Δασκαλο και στο Μαθητη, δεν μπορει να κατανοηθει ξεχωρα απο την Διδασκαλια. Ενα μερος της Διδασκαλιας παραμενει εξω απο το χωρο και το χρονο. Αυτο αντιστοιχει στην ποιοτητα του Δασκαλου και του Μαθητη που ειναι παρομοιας φυσης. Ενα μερος της Διδασκαλιας βρισκεται μεσα σε ολες τις πολλες οψεις που η ανθρωπινη συνειδηση προβαλλει διαχωριζοντας την εμπειρια, τη ζωη και τον κοσμο των μορφων. Ενα ιδιαιτερο ειδος αλληλεπιδρασης οδηγει στη μεταμορφωση. Ετσι, αυτη η σχεση υπερβαινει τελικα κατα πολυ, το συνηθη σκοπο της Διδασκαλιας και της Μαθησης. Ο Δασκαλος ειναι κατι περισσοτερο απ' αυτον που μεταδιδει μια τυπικη γνωση, κατι περισσοτερο απ' αυτον που βρισκεται σε μια κατασταση αρμονιας με το Μαθητη. Κατι περισσοτερο απο μια μηχανη που παρεχει ενα μερος του αποθεματος πληροφοριων, που ειναι διαθεσιμες σε συσσωρευμενη μορφη. Διδασκει κατι περισσοτερο απο μια μεθοδο σκεψης ή μια σταση προς τη ζωη. Κατι περισσοτερο και απο τη δυνατοτητα για αυτοαναπτυξη. Ο Δασκαλος δεν εχει αναλαβει καποιο εργο με τη συνηθισμενη εννοια της λεξης. Καθηκον του ειναι να ζει, να βιωνει τον εαυτο του. Μεσω της ορθης λειτουργιας αυτης της βιωσης, προβαλλεται το νοημα του. Δεν υπαρχει διασπαση αναμεσα στην προσωπικοτητα που παρουσιαζει στους αλλους και σε εκεινη που βιωνει οταν ειναι μονος του. Αυτος που εχει το ενα μερος του εαυτου του στους Μαθητες του και το αλλο στο σπιτι, που εχει επαγγελματικη σταση ή συμβατικη συμπεριφορα , δεν ειναι Δασκαλος. Ομως αυτη η συνεπεια πρεπει να υπαρχει μεσα του. Η εσωτερικη του προσωπικοτητα ειναι ενιαια. Αυτη η εσωτερικη ενοποιηση της προσωπικοτητας, εκφρασμενη με μια ποικιλια τροπων, δειχνει οτι ο Δασκαλος δεν μοιαζει με την εξωτερικη, εξιδανικευμενη προσωπικοτητα του φιλολογου. Η ηρεμη και αμεταβλητη προσωπικοτητα, ο αποτραβηγμενος Δασκαλος, ή η προσωπικοτητα που αποπνεει μονο δεος, δεν μπορει να ειναι Πνευματικος Δασκαλος. Ενα ατομο που ειναι παντα, στο βαθμο που μπορει να διαπιστωθει, ηρεμο και στοχαστικο, εχει μαθει να λειτουργει ετσι, δηλαδη αποσπασμενα. "Ποτε δεν δειχνει ανησυχο" και στερωντας τον εαυτο του απο μια τουλαχιστον λειτουργια της οργανικης και νοητικης ζωης, μειωνει το ευρος των δραστηριοτητων του. Ομως στον κοινο ανθρωπο, ειναι τοσο εδραιωμενη η συνηθεια εναλλαγης προσωπικοτητων, ωστε να ειναι κοινωνικα αποδεκτο το να "παιζει κανεις ενα ρολο". Στο μεγαλυτερο ποσοστο των περιπτωσεων αυτης της καθιερωμενης κοινωνικης διαδικασιας , υπαρχει η μεταβολη της συνθετικης προσωπικοτητας ή η εναλλαγη των διαφορων μορφων της. Αυτο καθαυτο δεν θεωρειται σαν κακο. Απο πνευματικη αποψη ειναι μια ενδειξη ανωριμοτητας.
Η αποσπαση ειναι για τον Δασκαλο ενα μερος, ενα τμημα μιας δυναμικης εναλλαγης. Η αποσπαση του νου ειναι χρησιμη μονο αν, σαν αποτελεσμα μπορει το ατομο να κανει κατι. Δεν μπορει να ειναι αυτοσκοπος σε ενα συστημα που ασχολειται με την αντιληψη της ανθρωποτητας.
Φυσικα στα ελλιπη, παραμελημενα μεταφυσικα συστηματα τα μεσα εχουν γινει σκοπος. Η επιτευξη της αποσπασης ή της σταθεροτητας, ή της πραοτητας (που ειναι οψεις της αναπτυξης οποιουδηποτε ατομου) θεωρειται τοσο ασυνηθιστη ή επιθυμητη απο μονη της και τοσο σπανια κατορθωτη, ωστε ο πειραματιζομενος "αφιερωνεται" σ' αυτην.
Ενα ακομα προβλημα παρουσιαζεται, οταν αρχισουν οι εκλογικευσεις, με την προθεση να αποδειχθει οτι η επιτευξη της αποσπασης ή του ασκητισμου, ή οποιασδηποτε αλλης μερικης αναπτυξης, εχει ενα ειδος εξοχης ή απειρης σπουδαιοτητας. Δημιουργειται τελικα ενας θρυλος γυρω απο την "πληρη αποσπαση που επιτευχθηκε μ' αυτον ή με εκεινον τον τροπο, με αποτελεσμα την υπερτατη φωτιση" και τα παρομοια. Φυσικα το ενα δεν ακολουθει το αλλο, αλλα μερικες φορες φαινεται να γινεται. Συχνα μπορει να ακουσετε να μιλανε για τετοια επακολουθα οπως "Ειναι θαυμασιος, μπορει και ελεγχει το σφυγμο του. Παντα τον συμβουλευομαι για τα προβληματα μου". Αν ομως λεγαμε για το ιδιο ατομο "ειναι θαυμασιος, μπορει και δακτυλογραφει διακοσιες λεξεις το λεπτο. Πες τα προβληματα σου σε αυτον", η αντιδραση θα ηταν μια αμεση αποδοκιμασια.
Ενα ατομο μπορει να διδαξει μονο, στο μεταφυσικο τομεα και να απαλλαγει απο οποιαδηποτε αμφισβητηση για την ειλικρινεια του, ο,τι πιστευει πραγματικα πως ειναι αληθινο. Αν σας διδαξει οτι με το να στεκεστε αναποδα με το κεφαλι κατω , θα φθασετε σε καποιο ειδος μυστικιστικου σκοπου, πρεπει να σας εχει δημιουργησει σε ενα ορισμενο βαθμο την πεποιθηση πως εχει ηδη πετυχει ο ιδιος με αυτη τη μεθοδο. Αυτο ειναι ακριβως που ονομαζεται θετικη διαβεβαιωση και μπορει να γινει αποδεκτη ή να απορριφθει.
Η Πνευματικη Διδασκαλια αγκαλιαζει ενα ευρυ πεδιο. Ο Δασκαλος στρεφοντας την προσοχη του σε αντιληψεις περα απο τις συμβατικες και ασκωντας μια σειρα δραστηριοτητων, προσπαθει να κανει προσιτα στο Μαθητη, τα στοιχεια εκεινα που θα αναπτυξουν τη συνειδηση του. Η μεθοδος του Δασκαλου ισως καποιες φορες να φαινεται καταστροφικη, αλλα ειναι "ουσιαστικα εποικοδομητικη" . Σ' αυτον τον παραγοντα αναφερεται ο Δασκαλος, οταν μιλαει για το γκρεμισμα του σπιτιου, με το σκοπο να βρει κανεις το θησαυρο. Ο ανθρωπος δεν θελει να γκρεμισει το σπιτι του, παρολο που ο θησαυρος ειναι πολυ μεγαλυτερης χρησιμοτητας γι΄αυτον. Ο θησαυρος λεει ο Δασκαλος , "ειναι η ανταμοιβη για το γκρεμισμα του σπιτιου". Δεν χρειαζεται να επιδιωχθει το σπασιμο των αυγων πριν γινει η ομελετα, αλλα τα ιδια τα αυγα πρεπει να σπασουν για να συμμετασχουν στην ομελετα.
Ετσι ο "οδηγος, φιλοσοφος και φιλος" που ειναι ο Δασκαλος, επιτελει, ο,τι μπορει να θεωρηθει σαν πολλες λειτουργιες συγχρονως. Σαν οδηγος δειχνει την Οδο, αλλα ο ιδιος ο ζηλωτης πρεπει να την βαδισει. Σαν φιλοσοφος αγαπα τη σοφια, με το αρχικο νοημα του ορου. Αλλα η αγαπη γι αυτον σημαινει δραση και οχι απλη ικανοποιηση ή εστω και την απογοητευση της μονοπλευρης αγαπης. Σαν φιλος ειναι συντροφος και φιλος, παρεχοντας εξασφαλιση, καθως και ενα τροπο θεωρησης που επηρρεαζεται απο την αντιληψη του για τις αναγκες του αλλου.
Ο Δασκαλος ειναι ο κρικος αναμεσα στο Μαθητη και στο στοχο. Ενσωματωνει το ιδιο το "εργο", του οποιου ειναι προϊον, καθως και τη συνεχεια του συστηματος, την "αλυσιδα της διαβιβασης".
Ο Δασκαλος δεν μπορει να ειναι η συγκλονιστικη προσωπικοτητα που προσελκυει εκατομμυρια οπαδους και που η φημη του αντηχει σε καθε γωνια της γης. Το δικο του σταδιο φωτισης ειναι ορατο στο μεγαλυτερο μερος του, μονο απο τους φωτισμενους. Οπως μια συσκευη ραδιοφωνικων κυματων, το ανθρωπινο ον μπορει να συλλαβει μονο εκεινες τις φυσικες και μεταφυσικες ιδιοτητες που ειναι μεσα στις δυνατοτητες του. Κατα συνεπεια ο ανθρωπος που σαστιζει και εντυπωσιαζεται απο την προσωπικοτητα του Δασκαλου, θα ειναι το ατομο που η επιγνωση του ειναι ανεπαρκης για να χειριστει την κρουση και να την χρησιμοποιησει. Ο εξελισσομενος ανθρωπος μπορει να παρει μονο μια ιδεα των ιδιοτητων του αμεσως επομενου σταδιου μετα το δικο του. Προφανως, ακομα και στη φυσικη αναλογια, οι περισσοτεροι ανθρωποι που βρισκονται στο πρωτο ή στο δευτερο σταδιο της Πνευματικης Αφυπνισης, δεν μπορουν να αντιληφθουν τις πραγματικες ιδιοτητες του σοφου, του ανθρωπου που ειναι στο τεταρτο σταδιο. Η συγκριση που χρησιμοποιειται απο τους Δασκαλους ειναι : "Το λιγοστο φως ειναι χρησιμο στη νυχτεριδα. Η λαμπροτητα του ηλιου της ειναι ανωφελη, εστω κι αν μεθαει απο αυτην".
Ο λογικος νους οταν προσεγγιζει τα προβληματα της Διδασκαλιας κανει τις πιο απιθανες υποθεσεις. Καποιος που λεει , "Θα ακολουθησω καποιον που μου φαινεται γνησιος", ή "Αν καποιος εχει παραξενες δυναμεις, ή μου εμπνευσει την εκτιμηση, ειμαι ετοιμος να τον υπακουσω", δεν ειναι ετοιμος να αναζητησει την αληθεια, οσο κι αν του αρεσει να θαυμαζει. Πρεπει να διαθετει διαισθητικη γνωση για να αναγνωρισει την αληθεια.
Στο βαθμο που αφορα τη Διδασκαλια ο Δασκαλος Οδηγος ειναι μερος του "εργου", ο Δασκαλος, η Διδασκαλια και ο Διδασκομενος ειναι ενα και μοναδικο φαινομενο.
Ο Δασκαλος Διδασκει την Αληθεια , οχι μονο με τα διδαγματα του αλλα και με τα παραδειγματα του.
